ریگای ژیان
ئه‌فسانه یان قسه‌ی خودا
زۆرن ئه‌وانه‌ی ره‌خنه له‌قورئان ده‌گرن و ده‌لین قورئان کۆکراوه‌ی چیرۆکه کۆنه‌کانه ،قورئان دزی له جیرۆکه کۆنه‌کانکردووه ،مسولمانان به‌وه وه‌لام ده‌ده‌نه‌وه ئه‌ی بۆکاتی خۆی ئه‌و راستیه ئاشکرانه‌کر ا، له‌راستیدا کاتی خۆشی وه‌لیدی کوری موغه‌یرو پیا وه رۆشنبیره‌و خاوه‌ن ئه‌قله‌کانی ئه‌و سه‌رده‌مه به‌محه‌مه‌د یان وت ئه‌مه قسه‌ی خودانییه و قسه‌ی چیرۆک و ئه‌فسانه کۆنەکانە
محه‌مه‌د به‌وه وه‌لامی داونه‌ته‌وه که‌ئه‌مه چیرۆک و ئه‌فسانه کۆنه‌کان نییه به‌لام ئه‌گه‌ر مسولمانان قورئان بخویننه‌وه به‌چاویکی کراوه و وردو چاویان دانه‌خه‌ن له ئاستی راستی ئه‌وه به ئاشکر ا چیرۆکه کۆنه‌کان و ئه‌ستوره کۆنه‌کان خۆیان به‌یان ده‌که‌ن ،له قورئاندا به‌چه‌ند جۆری وه‌لامی ئه‌وه دراوه‌ته‌وه که له‌چیرۆکه کۆنه‌کان نییه وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ ۖ وَجَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا ۚ وَإِن يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لَّا يُؤْمِنُوا بِهَا ۚ حَتَّىٰ إِذَا جَاءُوكَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَٰذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَالأنعام - الآية 25 ، وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا قَالُوا قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَاءُ لَقُلْنَا مِثْلَ هَٰذَا ۙ إِنْ هَٰذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ الأنفال - الآية 31 ،النحل - الآية 24 ، المؤمنون - الآية 83، الفرقان - الآية 5 ، النمل - الآية 68 ، الأحقاف - الآية 17 ، القلم - الآية 15 ،المطففين - الآية 13 له 9 جیگادا قورئان وه‌لامی ئه‌مه‌یداوه‌ته‌وه‌و قسه‌ی له‌سه‌ر ئه‌وه‌کردووه که ئه‌فسانه کۆنه‌کان نییه به‌لام ئایا قورئان ده‌توانیت میژوو ون کات ئه‌فسانه‌کۆنه‌کان له‌رووی میژوویه‌وه پیش قورئانن و به‌لگه‌ی زۆر له‌به‌رده‌سدان و دزییه‌کانی قورئان یان بلیم محه‌مه‌د له ئه‌فسانه‌کۆنه‌کان و ئاینه‌کۆنه‌کان به ئاشکرادیاره ئه‌گه‌ر یه‌کی خۆی گیل نه‌کات بۆوینه 90- حتى أذى بلغ مطلع الشمس وجدها تطلع على قوم لم نجعل لهم من دونها سترا
91-كذلك وقد أحطنا بما لديه خبرا
92-ثم أتبع سببا
93-حتى أذا بلغ بين السدّين وجد من دونهما قوما لا يكادون يفقهون قولا
94-قالوا يا ذا القرنين أن يأجوج ومأجوج مفسدون في الأرض فهل نجعل لك خرجا على أن تجعل بيننا وبينهم سدّا
95-قال ما مكنني فيه ربّي خير فأعينوني بقوة اجعل بينكم وبينهم ردما
96-آتوني زبر الحديد حتّى أذا ساوى بين الصدفين قال انفخوا حتى إذا جعله نارا قال آتوني افرغ عليه قطرا
97-فما اسطاعوا أن يظهروه وما استطاعوا له نقبا
به ئاشکرا جیرۆکه کانی پاش مردنی زلقه‌رنه‌ینه( ئه‌سکه‌ده‌ری مه‌زن ) و له ریگای ئه‌و نوسخه‌سریانییه‌وه وه‌رگیراوه‌که له‌ناوسریانییه‌کانداهه‌بووه له‌شیعره‌کانی (يعقوب السروجي\ شاعر سرياني كان اسقفا عام 519 . توفي عام521) باسیکراوه و ژیانی ئه‌سکه‌نده‌ر تۆمارکراوه‌و روداوه‌کانیش هاوشیوه‌ن ، مه‌سیحییه‌کانیش له‌ژیر کاریگه‌ری ئه‌سکه‌نده‌رو كاليسثينيس دابووه‌نه که‌ژیان نامه‌ی ئه‌سکه‌نده‌ری نوسیوه ، كاليسثينيس که‌یه‌کیکه له وانه‌ی ژیان نامه‌ی ئه‌سکانده‌ری نوسیوه دوو نوسخه‌ی نوسیوه یه‌کی به‌لاتینی و یه‌کی به‌سریانی نوسخه‌سریانییه‌که‌و ئه‌سکه‌نده3ری قورئان هاوشیوه‌ییه‌کن له مه‌سه‌له‌ی خۆر که‌ده‌چیته‌نو قوراو له‌مه‌سه‌له‌ی یه‌ئجوج ومه‌ئجوج که به‌رده‌میان پی ده‌گیریت به ئاسن مس وتادوای سه‌رچاوه‌ش زۆره له‌وانه بۆراقی سۆمه‌ری و زه‌رده‌شتییه‌کان لموسوعة البريطانية
ويكيبيديا الموسوعة المجانية مادتي
Alexander's Romance and Gates of Alexander
الكتاب المقدس
سيرة بن هشام
بدائع الزهور في وقائع الدهور لابن إياس
المنجد في الأعلام طبعة 1969
